Son dönemde Türkiye'de bazı sistem entegratörleri ve satıcı firmalar, 5G lisanslarının henüz yürürlüğe girmemesi nedeniyle 4.9 G altyapılarını "5G Ready" şeklinde konumlandırarak pazara sunmaktadır. Özellikle fabrika, liman ve maden gibi endüstriyel alanlarda bu çözümler zaman zaman gerçek 5G alternatifi olarak değerlendirilebilmektedir. Ancak bu noktada, teknik farklılıkların ve olası sınırların dikkatle göz önünde bulundurulması, yatırım kararlarının sağlıklı verilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Peki, neden 4.9G bir 5G değildir?
4.9G (LTE-A Pro), 4G LTE'nin bir evrimidir. Ancak çekirdek mimarisi LTE'ye dayanır.
Gerçek 5G, tamamen yenilenmiş bir altyapı ile çalışır. Mevcut 4G sistemlerine bağlı olarak da çalışabilir ama asıl gücünü, tek başına kullanıldığında gösterir. Bu sayede;
· Veriler neredeyse anında iletilir (çok düşük gecikme),
· Ağ, farklı kullanıcı ya da hizmetlere özel şekilde bölünebilir (dilimleme),
· Aynı anda çok daha fazla cihaz bağlanabilir,
· Ve bağlantı kalitesi daha öngörülebilir ve güvenilirdir.
· Bu da özellikle fabrikalar, limanlar gibi kritik işletmelerde çok daha güvenli ve hızlı iletişim anlamına gelir.
Gerçek 5G altyapısı için genellikle tamamen yeni cihazlar (yeni nesil baz istasyonları) ve bulut tabanlı yazılımlar gerekir. Buna karşılık 4.9G, çoğu zaman eski 4G sistemlerine yapılan bir yazılım güncellemesiyle çalıştırılabilir. Yani görünüşte benzer olsa da altyapı ve teknoloji olarak iki sistem arasında önemli farklar vardır.
Üretici firmalar (vendor'lar), 4.9G sistemlerini genellikle 5G'ye geçmeden önceki "geçici bir adım" olarak görür. Yani bu sistemler, gerçek 5G altyapısı tamamlanana kadar boşluğu doldurmak için kullanılır. Her üretici bu geçişi farklı şekilde planladığı için, kurulan 4.9G sistemin ileride 5G'ye nasıl ve ne kadar maliyetle geçeceği de değişiklik gösterebilir.
Özetle: Satın alma süreçlerinde "5G Ready" söylemiyle sunulan çözümlerin gerçek 5G olup olmadığını teknik olarak sorgulamak, yatırımın uzun vadeli değerini korumak açısından hayati önemdedir. Pazarlama söylemine değil, mimariye bakılmalıdır.
4.9G'den 5G'ye Geçişin Gizli Maliyeti
4.9G altyapısı kuran firmalar, "ileride sadece bir yazılım güncellemesiyle 5G'ye geçilir" söylemini sıkça dile getiriyor. Ancak pratikte durum farklıdır:
· Donanım Yetersizliği: Şu anda kullanılan baz istasyonlarının çoğu, gerçek 5G sinyallerini iletmek için yeterli değildir. Gerçek 5G'ye geçmek istendiğinde, daha gelişmiş antenler, vericiler ve istasyon cihazları gibi yeni donanımlar satın almak gerekebilir. Bu da ek maliyet anlamına gelir.
· Çekirdek Ağ Mimarisi: 4.9G sistemler, eski nesil bir altyapı üzerinde çalışır. Gerçek 5G'ye geçmek için bu altyapının tamamen yenilenmesi gerekir. Bu da hem yazılım hem de donanım açısından ciddi ek yatırımlar yapılması anlamına gelir.
· Saha Kablosu ve Enerji Yapısı: 5G'nin MIMO ve beamforming gibi teknikleri için çok daha yüksek kapasiteli fiber bağlantılar ve enerji altyapısı gerekir. Mevcut altyapı bu gereksinimleri karşılamayabilir, bu yüzden ilave yatırımlar gerekebilir.
· Lisans ve Yetkilendirme: 5G için BTK'dan ayrı bir frekans lisansı alınması gerekecek. 4.9G'ye yatırım yapılmış olsa dahi bu lisans için ayrı başvuru ve ücret süreçleri olacaktır.
· Zaman ve Entegrasyon Süreci: Mevcut sistemlerin sökülmesi, yeni altyapının kurulması ve sistemlerin entegrasyonu ek iş gücü, zaman ve duruş maliyeti yaratacaktır.
Sonuç olarak: 4.9G'ye yatırım yaparken, gelecekte 5G'ye geçiş için en az ikinci bir yatırım daha yapılması gerekeceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle alım kararları verirken "kısa vadeli çözüm" yerine, "uzun vadeli mimari bütünlük" dikkate alınmalıdır.
Ekte teknik karşılaştırma tabloları bulunmaktadır.
Özetle Öne Çıkanlar:
4G (LTE): İlk IP tabanlı mobil erişim teknolojisi. Geniş ekosistem avantajı var ancak gecikme yüksek.
4.5G (LTE-A): Carrier Aggregation, VoLTE ve 4x4 MIMO ile önemli bir evrimsel adım.
4.9G (LTE-A Pro): 5G öncesi "gap filler" teknolojidir. NB-IoT ve eMTC gibi IoT optimizasyonlarını entegre eder.
5G (NR): Yeni radyo (New Radio) ve çekirdek mimari ile birlikte gelir. "Standalone" (SA) modda 5GC kullanır, "Non-Standalone" (NSA) modda LTE ile birlikte çalışır.
Vendor İletişimi Açısından Politikalar:
4.5G/4.9G geçişi genellikle mevcut eNodeB'ler için yazılım güncellemesiyle mümkündür — vendor roadmap'leri ve lisanslama modeli önemlidir.
5G geçişi genellikle yeni gNodeB donanımı ve cloud-native 5GC yazılımları gerektirir — üretici entegrasyon ve destek süresi belirleyicidir
Her vendor (Huawei, Ericsson, Nokia, ZTE, Samsung vs.) için farklı 3GPP release kapsamları ve destekleme düzeyleri vardır.
- #5G
- #4dot9G
- #Private5G
- #Endüstri50
No comments:
Post a Comment